Mô hình SWOT là gì? Cách phân tích để bán hàng thuận lợi

Hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của thương hiệu là cách giúp chủ shop có kế hoạch kinh doanh hiệu quả. Hiện nay, mô hình SWOT được ứng dụng rộng rãi để định hướng kinh doanh và xây dựng lộ trình bán hàng, tuy nhiên các shop mới vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi áp dụng. Đừng bỏ qua bài viết sau đây để hiểu hơn về SWOT nhé!

1. Ma trận SWOT là gì?

SWOT là một mô hình phân tích chiến lược quan trọng, được sử dụng trong việc đánh giá tình hình kinh doanh của một tổ chức hoặc doanh nghiệp. SWOT là viết tắt của bốn yếu tố chính là Điểm mạnh (Strengths), Điểm yếu (Weaknesses), Cơ hội (Opportunities) và Thách thức (Threats).

Bằng cách phân tích SWOT, chủ shop có thể xác định được vị thế của mình trên thị trường, từ đó đưa ra những kế hoạch phù hợp để phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu, tận dụng cơ hội và đối mặt với thách thức.

Xem thêm: Phân tích thị trường là gì? Hướng dẫn shop thực hiện đúng cách

Ma trận SWOT là công cụ hiệu quả để phân tích và lập kế hoạch kinh doanh, giúp việc bán hàng hiệu quả hơn.

2. Phương pháp phân tích SWOT chi tiết

Phân tích ma trận SWOT chính là việc xác định các yếu tố nội bộ (Strengths, Weaknesses) và các yếu tố bên ngoài (Opportunities, Threats). Dưới đây là phân tích chi tiết các yếu tố trên để chủ shop có cái nhìn rõ nét về phương pháp này. 

• Điểm mạnh (Strengths): Là lợi thế nội tại giúp chủ shop vượt trội so với đối thủ. Đó có thể là thương hiệu mạnh, sản phẩm chất lượng, đội ngũ tài năng, công nghệ tiên tiến, quy trình hiệu quả hay mạng lưới phân phối rộng lớn. Khai thác tối đa điểm mạnh là chìa khóa để tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. 

• Điểm yếu (Weaknesses): Đây là các hạn chế nội tại cản trở shop đạt được mục tiêu kinh doanh. Điểm yếu có thể là thiếu tài nguyên, quản lý kém, quy trình không hiệu quả hoặc sản phẩm và dịch vụ chưa hoàn thiện. 

• Cơ hội (Opportunities): Là những yếu tố tích cực từ môi trường bên ngoài, mang đến tiềm năng phát triển cho doanh nghiệp. Cơ hội có thể đến từ thị trường mới nổi, nhu cầu khách hàng tăng cao, chính sách hỗ trợ, công nghệ mới hay đối thủ cạnh tranh mất khả năng cạnh tranh. Nắm bắt và tận dụng cơ hội là cách để doanh nghiệp mở rộng và phát triển.

• Thách thức (Threats): Là những yếu tố tiêu cực từ bên ngoài, ảnh hưởng đến sự ổn định và thành công của shop. Thách thức có thể là sự cạnh tranh gay gắt, biến động kinh tế, thay đổi công nghệ, khủng hoảng, thiên tai hay dịch bệnh. Nhận diện và chuẩn bị đối phó với thách thức là cách để chủ shop bảo vệ và duy trì hoạt động kinh doanh. 

Xem thêm: Tìm hiểu mô hình  5 áp lực cạnh tranh trên thị trường

Local Brand Davies là một ví dụ về mô hình SWOT của doanh nghiệp kinh doanh thương hiệu quần áo local đình đám năm 2020: 

Davies là thương hiệu local brand với nhiều điểm mạnh và cơ hội phát triển, được nhiều bạn trẻ yêu thích.

3. Vì sao shop phải biết mô hình SWOT?

Hiểu và áp dụng cách làm ma trận SWOT mang lại nhiều lợi ích cho shop kinh doanh online vì: 

• Lập kế hoạch bán hàng chuẩn xác hơn: Phân tích SWOT giúp bạn có cái nhìn toàn diện về tình hình kinh doanh, từ đó xác định mục tiêu, chiến lược và các bước đi cụ thể để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Nhận ra điểm tốt và chưa tốt của shop: Thông qua việc đánh giá điểm mạnh và điểm yếu, bạn có thể phát huy tối đa lợi thế cạnh tranh của mình và đồng thời khắc phục những hạn chế để nâng cao hiệu quả kinh doanh.
• Nắm bắt cơ hội kinh doanh thích hợp: Lập ma trận SWOT giúp bạn nhận diện những cơ hội tiềm năng trên thị trường, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hoặc mở rộng kinh doanh đúng thời điểm.
• Có hướng xử lý khi đối mặt với rủi ro: Nhờ việc xác định các thách thức tiềm ẩn, bạn có thể chủ động xây dựng các phương án dự phòng và đối phó với rủi ro một cách hiệu quả.
• Dễ dàng theo dõi và đánh giá chất lượng vận hành: Mô hình SWOT cung cấp khung đánh giá rõ ràng, giúp bạn dễ dàng theo dõi và đánh giá hiệu quả kinh doanh, từ đó điều chỉnh và cải thiện liên tục.

Xem thêm: Chiến lược cạnh tranh là gì? Vì sao shop mới nên tìm hiểu?

4. Các nguyên tắc SWOT cơ bản chủ shop cần nắm rõ

Để hiểu cách phân tích mô hình SWOT hiệu quả, chủ shop cần nắm vững các nguyên tắc sau:

• Tập trung vào mục tiêu mong muốn: Xác định rõ mục tiêu kinh doanh mà bạn muốn đạt được để phân tích SWOT tập trung vào những yếu tố liên quan nhất.
• Thu thập dữ liệu thực: Sử dụng thông tin chính xác và đáng tin cậy từ nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo tính khách quan và chính xác của phân tích.
• Nhận xét khách quan nhất có thể: Tránh đưa ra những đánh giá chủ quan hoặc cảm tính. Cần nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và thực tế.
• Phân tích SWOT theo từng khía cạnh: Đánh giá riêng biệt từng yếu tố SWOT (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức) để có cái nhìn chi tiết và cụ thể.
• Ưu tiên những yếu tố quan trọng: Không phải tất cả các yếu tố SWOT đều có tầm quan trọng như nhau. Hãy tập trung vào những yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất đến hoạt động kinh doanh của bạn.
• Thường xuyên cập nhật và điều chỉnh: Thị trường và môi trường kinh doanh luôn thay đổi. Do đó, bạn cần thường xuyên cập nhật và điều chỉnh SWOT để đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả. 

Xem thêm: Nghiên cứu thị trường là gì? Hiểu rõ để lên chiến lược hiệu quả

Nắm rõ nguyên tắc của mô hình SWOT để áp dụng hiệu quả cho shop của bạn. 

5. Cách phân tích mô hình SWOT cho thương hiệu/sản phẩm

Việc phân tích SWOT không chỉ đơn thuần là liệt kê các yếu tố, mà còn có thể được nâng cao bằng cách làm mô hình SWOT thông qua các bước sau đây: 

5.1 Bước 1: Xác định mục tiêu phân tích SWOT

Xác định mục tiêu phân tích SWOT là bước đầu tiên và quan trọng nhất bởi nó định hướng toàn bộ quá trình phân tích. Mục tiêu rõ ràng giúp bạn tập trung vào các yếu tố cụ thể liên quan đến thương hiệu hoặc sản phẩm, tránh lan man và lãng phí tài nguyên. Khi có một mục tiêu cụ thể, bạn sẽ biết chính xác cần thu thập và phân tích những thông tin gì, từ đó đưa ra những quyết định chiến lược chính xác và hiệu quả hơn. 

Với từng kế hoạch, việc phân tích mô hình SWOT có các mục tiêu khác nhau như mở rộng thị trường, tăng lượt bán, tăng tương tác khách hàng, cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ,... 

5.2 Bước 2: Thu thập thông tin cần thiết

Thu thập thông tin cần thiết là bước không thể thiếu trong quá trình phân tích SWOT vì những thông tin này là nền tảng để bạn đánh giá chính xác điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của thương hiệu hoặc sản phẩm. Thông tin chi tiết và chính xác giúp bạn đưa ra những nhận định đúng đắn và các quyết định chiến lược phù hợp, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động kinh doanh. 

Chủ shop có thể thực hiện các cuộc khảo sát qua hình thức điền form, phỏng vấn,... Với các yếu tố thị trường, bạn có thể thu thập thông tin trên các kênh tin tức uy tín, đánh giá của chuyên gia trong ngành, các trang mạng xã hội của đối thủ cạnh tranh,…

5.3 Bước 3: Lên ý tưởng

Để tiến hành phân tích SWOT, việc lên ý tưởng cho từng mục là bước cần thiết để bạn có cái nhìn rõ ràng và cụ thể về thương hiệu hoặc sản phẩm của mình. Dưới đây là các câu hỏi cần trả lời cho từng mục: 

Điểm mạnh: 

• Thương hiệu của bạn có những ưu điểm gì so với đối thủ?

• Những nguồn lực nào giúp bạn đạt được lợi thế cạnh tranh?

• Khách hàng đánh giá cao điều gì về sản phẩm/dịch vụ của bạn?

• Điều gì khiến bạn tự hào về công ty hoặc sản phẩm của mình?

Điểm yếu: 

• Thương hiệu hoặc sản phẩm của bạn có những điểm yếu nào cần cải thiện?

• Những nguồn lực nào bạn đang thiếu?

• Khách hàng phàn nàn về điều gì ở sản phẩm/dịch vụ của bạn?

• Điều gì khiến bạn lo lắng về sự phát triển của thương hiệu?

Cơ hội: 

• Những xu hướng nào trên thị trường có thể tận dụng?

• Có những phân khúc thị trường nào mà đối thủ chưa khai thác?

• Công nghệ mới nào có thể giúp bạn cải thiện sản phẩm/dịch vụ?

• Những thay đổi trong quy định hoặc luật pháp nào có thể có lợi cho bạn?

Thách thức: 

• Đối thủ cạnh tranh của bạn đang làm gì để giành lợi thế?

• Những thay đổi nào trong thị hiếu khách hàng có thể ảnh hưởng đến bạn?

• Những yếu tố kinh tế nào có thể đe dọa đến sự phát triển của thương hiệu?

• Những rủi ro nào từ bên ngoài có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của bạn?

Bằng cách trả lời các câu hỏi trên, bạn sẽ có một cái nhìn toàn diện về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của thương hiệu hoặc sản phẩm của mình. Từ đó, có thể xây dựng các chiến lược cụ thể để tận dụng điểm mạnh và cơ hội, đồng thời khắc phục điểm yếu và đối phó với các thách thức một cách hiệu quả.

5.4 Bước 4: Chắt lọc nội dung thích hợp nhất

Chắt lọc nội dung thích hợp nhất nhằm đảm bảo tập trung vào những yếu tố quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến chiến lược của shop. Trước tiên, bạn cần đánh giá và xếp hạng từng yếu tố theo mức độ quan trọng từ 1 - 10, sau đó chọn ra khoảng 3 - 5 yếu tố có điểm số cao nhất cho mỗi mục (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức). Kiểm tra tính hợp lý và cân đối để đảm bảo các yếu tố bao quát toàn bộ khía cạnh quan trọng và phù hợp với mục tiêu tổng thể. Cuối cùng, phát triển các chiến lược cụ thể từ các yếu tố đã chọn, đảm bảo tính khả thi và thực hiện được trong thực tế.

5.5 Bước 5: Phát triển chiến lược kinh doanh dựa trên kết quả phân tích

Phát triển chiến lược kinh doanh dựa trên kết quả phân tích SWOT giúp bạn xây dựng một kế hoạch hành động mạnh mẽ và khả thi. Chiến lược kinh doanh phù hợp sẽ phát triển các điểm mạnh của shop, xác định rõ và ngăn chặn các rủi ro, tận dụng tốt các cơ hội và loại bỏ các đe dọa. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa tiềm năng hiện tại mà còn chuẩn bị sẵn sàng cho những thay đổi và thách thức trong tương lai.

Theo đó có các chiến lược trong ma trận SWOT phổ biến như: 

• Chiến lược S - O: Đây là một trong các chiến lược SWOT sử dụng các điểm mạnh nội tại để tận dụng cơ hội từ bên ngoài. Ví dụ, nếu thương hiệu của bạn có uy tín và sản phẩm chất lượng cao (điểm mạnh), bạn có thể mở rộng thị trường mới đang phát triển (cơ hội) để tăng doanh số.

• Chiến lược S - T: Sử dụng điểm mạnh để đối phó với các thách thức. Ví dụ, sử dụng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp và quy trình vận hành hiệu quả (điểm mạnh) để cạnh tranh với các đối thủ mạnh (thách thức).

• Chiến lược W - O: Khắc phục điểm yếu để tận dụng cơ hội. Ví dụ SWOT (W - O) cải thiện quy trình vận hành và marketing chưa mạnh (điểm yếu) để khai thác xu hướng tiêu dùng tăng cao và thị trường mới (cơ hội).

• Chiến lược W - T: Giảm thiểu điểm yếu để tránh các thách thức. Ví dụ, tìm kiếm nguồn lực tài chính mới và cải thiện quy trình vận hành (điểm yếu) để đối phó với biến động kinh tế và cạnh tranh gay gắt (thách thức).

Xem thêm: Tìm hiểu về 4P Marketing giúp shop phát triển bền vững

Bằng cách áp dụng các chiến lược SWOT bạn có thể tạo ra một kế hoạch kinh doanh toàn diện và linh hoạt.

6. Ưu điểm và hạn chế của mô hình SWOT

Dưới đây là ưu nhược điểm của SWOT mà chủ shop cần nắm để áp dụng mô hình này hiệu quả: 

6.1 Ưu điểm

• Mô hình SWOT không yêu cầu nguồn vốn lớn, phù hợp với cả những shop mới bắt đầu kinh doanh vì vậy không tốn nhiều chi phí đầu tư. 
• SWOT giúp bạn có cái nhìn toàn diện về tình hình kinh doanh, bao gồm cả yếu tố nội bộ và ngoại cảnh ảnh hưởng đến thương hiệu.
• Thông qua việc phân tích SWOT, bạn có thể tìm ra những cơ hội mới và phát triển các kế hoạch kinh doanh hiệu quả. 

6.2 Hạn chế

• Do mô hình SWOT tập trung vào phân tích tổng quan, kết quả có thể thiếu sự chi tiết cần thiết cho các quyết định chuyên sâu. 
• Việc đánh giá các yếu tố trong SWOT có thể mang tính chủ quan, phụ thuộc vào góc nhìn và kinh nghiệm của người thực hiện phân tích.

Nhìn chung, phương pháp khá phù hợp với shop mới, chưa có nhiều kinh phí vì vẫn mang lại kết quả nhất định, giúp chủ shop có góc nhìn toàn diện về hoạt động kinh doanh.

Hy vọng những thông tin chia sẻ trên giúp bạn hiểu được mô hình SWOT là gì cũng như biết cách áp dụng cho shop để định hướng kinh doanh phù hợp. Bên cạnh đó, đừng quên rằng chất lượng dịch vụ vận chuyển cũng là điểm mạnh của shop so với các đơn vị cạnh tranh trong mô hình SWOT. Vì nếu vận chuyển hàng hóa nhanh chóng, an toàn và chi phí tiết kiệm thì shop có thể gia tăng thiện cảm với khách hàng, bán được nhiều đơn hàng hơn với mức chi phí tối ưu.