TOP 12 mô hình kinh doanh phù hợp cho người trẻ khởi nghiệp

Bạn là người trẻ (sinh viên, người mới tốt nghiệp, dân văn phòng,...) có đam mê với việc khởi nghiệp nhưng chưa biết bắt đầu với mô hình kinh doanh nào phù hợp, thu về lợi nhuận tốt? Nếu bạn đang quan tâm vấn đề trên, cùng khám phá các gợi ý mô hình kinh doanh trong bài viết sau. Tìm hiểu ngay! 

1. Mô hình kinh doanh là gì?

Mô hình kinh doanh được hiểu là cách một cửa hàng hoặc tổ chức hoạt động nhằm tạo ra doanh thu và lợi nhuận. Theo đó, tổ chức hoạt động bán hàng bao gồm lên kế hoạch bán hàng của shop/ tổ chức, xác định sản phẩm sẽ bán, khách hàng (người mua) mục tiêu là ai,... 

Mô hình kinh doanh là kế hoạch chi tiết với nhiều yếu tố giúp việc hoạt động kinh doanh hiệu quả.  

2. Vì sao shop cần chọn đúng mô hình kinh doanh?

Việc lựa chọn được mô hình kinh doanh lý tưởng sẽ giúp shop định hướng phát triển lâu dài, dự đoán vấn đề có thể xảy ra làm ảnh hưởng đến hiệu quả buôn bán. Ngoài ra, các mô hình kinh doanh hiện nay còn quan trọng trong việc:  

• Xác định mục tiêu, chiến lược bán hàng phù hợp: Áp dụng các mô hình kinh doanh hiệu quả là cơ sở giúp người bán xây dựng các mục tiêu kinh doanh cụ thể như tăng trưởng doanh số từng tháng, mở thêm cửa hàng đa kênh,... Từ đó lập chiến lược bán hàng phù hợp giúp đạt được mục tiêu đã đề ra trước đó. 

• Cơ sở đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh: Khi phân tích mô hình kinh doanh, người bán sẽ có thể đánh giá được hiệu quả của chiến lược kinh doanh hiện tại. Lúc này, tùy theo tình hình mà người bán có thể tiếp tục chiến lược hiện tại hoặc thay đổi để phù hợp với hiện tại. 

• Thu hút và giữ chân khách hàng: Một mô hình kinh doanh tốt sẽ giúp người bán hiểu rõ hơn về khách hàng. Nhờ đó giúp người bán cập nhật sản phẩm mới, theo xu hướng nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng và thúc đẩy họ mua sắm.

Xem thêm: Những mô hình kinh doanh khởi nghiệp cho shop mới

3. Hướng dẫn xây dựng mô hình kinh doanh

Dưới đây là các bước cụ thể giúp shop xây dựng được mô hình kinh doanh phù hợp với shop: 

Bước 1: Khảo sát nhu cầu khách hàng 

Để xây dựng mô hình kinh doanh, người bán cần hiểu rõ nhu cầu, thói quen mua sắm, sở thích,... của khách hàng mục tiêu. Theo đó, người bán có thể thông qua các công cụ phân tích thị trường, báo cáo mạng xã hội, thống kê kinh doanh từ các đơn vị uy tín,... Ngoài ra, shop còn có thể thực hiện khảo sát, phỏng vấn khách hàng để thu thập thông tin.

Dựa trên các công cụ lắng nghe khách hàng trên mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, shop có thể thu thập thông tin, số liệu từ người mua.

Bước 2: Lên ý tưởng kinh doanh 

Lập ý tưởng kinh doanh là việc nhà bán hàng tập trung tạo ra các giá trị (sản phẩm/dịch vụ) có thể đáp ứng, giải quyết các vấn đề/nhu cầu của khách hàng. Ý tưởng kinh doanh cần cần đảm bảo các tiêu chí về giá cả, chất lượng, thiết kế, mẫu mã,... nhằm giúp shop có thể thu hút được nhiều người mua.

Bước 3: Xác định chi phí

Đưa ra chi tiết các chi phí sản xuất, bán hàng, quảng cáo,... đóng vai trò quan trọng trong mô hình kinh doanh. Nguyên nhân là bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận mà người bán nhận được. 

Bước 4: Xây dựng chiến lược Marketing 

Để sản phẩm có mặt rộng rãi trên thị trường, việc xây dựng kế hoạch tiếp thị thu hút là rất quan trọng. Các chiến lược tiếp thị mà nhà bán hàng có thể sử dụng bao gồm quảng cáo trên mạng xã hội (Facebook, TikTok, Zalo,...), đưa ra chương trình khuyến mãi (giảm giá sản phẩm 20%, 30%,...), tặng quà cho khách hàng mua sản phẩm lần đầu,... 

Nhà bán lưu ý rằng, sau mỗi chiến dịch tiếp thị cần thực hiện tổng kết, đo lường hiệu quả chiến lược có đạt được như mục tiêu kinh doanh đề ra hay không. Từ đó đưa ra các thay đổi hoạt động phù hợp để thu hút khách hàng hiệu quả. 

Xây dựng chiến lược hoàn chỉnh với công cụ như quảng cáo, khuyến mãi, truyền thông,... giúp shop thu hút khách hàng. 

Bước 5: Hoàn thiện mô hình kinh doanh

Sau khi hoàn thiện các bước phân tích, đặt mục tiêu và lên kế hoạch, nhà bán hàng bắt đầu triển khai bản kế hoạch mô hình kinh doanh cụ thể cho cửa hàng. Tại bước này, người bán có thể gặp phải các vấn đề phát sinh ngoài kế hoạch, đặc biệt là với chi phí bán hàng,... Do đó, bạn nên chuẩn bị thêm các phương án dự phòng giải quyết vấn đề khi cần thiết. 

4. Những ví dụ về mô hình kinh doanh phù hợp để khởi nghiệp

Để có cái nhìn rõ ràng hơn về các loại mô hình kinh doanh hiện nay để từ đó áp dụng cho quá trình khởi nghiệp được suôn sẻ, bạn đừng bỏ qua các ví dụ sau: 

4.1 Mô hình bán hàng trực tuyến (online)

Bán hàng trực tuyến là hình thức người bán đưa sản phẩm bán hàng lên nền tảng trực tuyến như mạng xã hội, website, sàn thương mại điện tử,... Ưu điểm của mô hình bán hàng trực tuyến là giúp shop tiếp cận số lượng khách hàng lớn, đưa hình ảnh sản phẩm đến gần hơn với khách hàng.

4.2 Mô hình bán hàng trực tiếp 

Đây là mô hình kinh doanh mà shop sẽ bán hàng trực tiếp cho khách hàng thông qua hệ thống phân phối, đại lý, kênh trung gian. Bán hàng trực tiếp giúp đảm bảo khách hàng mua sắm được sản phẩm chính hãng và chất lượng. Ngoài ra, mô hình này rất phù hợp các ngành hàng như điện máy, điện tử, chăm sóc sức khỏe,... 

4.3 Mô hình kinh doanh lưu động

Mô hình kinh doanh lưu động khá là thú vị khi chủ shop có thể di chuyển nhiều nơi để bán hàng mà không cần phải tốn chi phí xây dựng cửa hàng. Theo đó, người bán có thể đầu tư một chiếc xe lưu động chuyên dụng, sắp xếp hàng hóa (đồ ăn, quần áo,...), di chuyển đến địa điểm buôn bán mong muốn, nơi có thể thu hút khách hàng hiệu quả. 

Xem thêm: Điểm danh các mô hình kinh doanh mới lạ, hốt bạc trong tương lai

4.4 Mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng thương mại điện tử

Kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử là mô hình mới phát triển trong thời đại 4.0. Đây là mô hình tiềm năng dành cho các cửa hàng/công ty vừa và nhỏ buôn bán, mở rộng quy mô kinh doanh hiệu quả. Hiện nay, Việt Nam có nhiều sàn thương mại điện tử nổi tiếng như Shopee, Lazada, Tiki,... Vì vậy, để tối ưu chi phí, tăng trưởng lợi nhuận tốt, shop nên lựa chọn sàn bán hàng phù hợp, với chi phí hợp lý. 

Xem thêm: Tham khảo một số mô hình kinh doanh thương mại điện tử

4.5 Mô hình kinh doanh nhượng quyền trà sữa, quán ăn

Trong mô hình này, thương hiệu trà sữa/quán ăn sẽ cấp phép cho người bán nhận nhượng quyền các công thức đồ ăn/thức uống, quy trình hoạt động, nguồn nguyên liệu,... giúp đôi bên cùng có lợi. Theo đó, công ty nhượng quyền mở rộng thị trường mà không cần mất nhiều chi phí đầu tư, người bán nhân nhượng quyền sẽ tận dụng được hình ảnh thương hiệu để có thể kinh doanh hiệu quả. 

Mở quán cà phê, trà sữa, quán ăn nhượng quyền hiện là mô hình kinh doanh được nhiều bạn trẻ lựa chọn. 

4.6 Mô hình tiếp thị liên kết – Affiliate Marketing

Tiếp thị liên kết được biết đến là hình thức kinh doanh bằng cách giới thiệu sản phẩm/dịch vụ đến gần hơn với khách hàng thông qua các đường link sản phẩm trên các nền tảng trực tuyến. Nhà tiếp thị sẽ nhận hoa hồng từ việc khách hàng nhấp vào mua hàng/xem sản phẩm. Mô hình này phù hợp với những người muốn khởi nghiệp nhưng vẫn chưa có nhiều vốn.  

4.7 Mô hình kinh doanh khách sạn cho thú cưng

Đây là mô hình kinh doanh chuyên biệt dành cho các shop thú cưng. Khi khách hàng sử dụng dịch vụ này, họ sẽ trả chi phí cho dịch vụ lưu trú và chăm sóc dành riêng cho thú cưng trong một khoảng thời gian ngắn hạn hoặc dài hạn, ví dụ như khi họ đi công tác, du lịch. Theo đó, mô hình kinh doanh này sẽ cung cấp chỗ ở, đồ ăn, không gian vui chơi, chăm sóc y tế, nơi ngủ, đi dạo,... thoải mái và tiện nghi cho các thú cưng.  

4.8 Các mô hình kinh doanh khác phổ biến hiện nay

Dưới đây là một số ví dụ mô hình kinh doanh khác mà bạn có thể tham khảo:

• Mô hình kinh doanh gia đình: Hay còn được gọi là hình thức kinh doanh tư nhân, trong đó người làm chủ, quản lý là các thành viên trong cùng gia đình. Mô hình này giúp chủ shop tiết kiệm chi phí thuê nhân công và người quản lý, tối ưu lợi nhuận kinh doanh doanh. 

• Mô hình kinh doanh ngành giáo dục: Đây được biết đến là mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng giáo dục, với các đối tượng khách hàng mục tiêu là học sinh, sinh viên, phụ huynh,... Các sản phẩm/dịch vụ của mô hình này với mục đích cung cấp cho khách hàng phương thức, tài liệu, giáo án tốt nhất nhằm đạt được mục tiêu học tập. 

• Mô hình kinh doanh 1 đổi 1 (One-for-One): Với mô hình này, khi khách hàng mua sản phẩm của cửa hàng sẽ được người bán tặng 1 hoặc sản phẩm/1 dịch vụ tương đương. Điều này giúp thu hút khách hàng sử dụng thêm các sản phẩm/dịch vụ khác của cửa hàng. 

• Mô hình kinh doanh đa thương hiệu: Các công ty sở hữu nhiều thương hiệu khác nhau. Trong đó, mỗi thương hiệu đều có đặc trưng riêng, các sản phẩm độc quyền riêng tạo nên giá trị cho công ty. Đơn cử như công ty A có nhiều dòng thương hiệu khác nhau cho nhiều ngành hàng kinh doanh như dầu gội D, bột giặt O, xà phòng L,... 

5. Một số câu hỏi thường gặp

Cùng tìm hiểu một số câu hỏi dưới đây để có thể hiểu rõ hơn về các mô hình kinh doanh:

5.1 Khung mô hình kinh doanh là gì?

Khung mô hình kinh doanh là thuật ngữ được phát triển bởi Alexander Osterwalder. Nó biểu diễn trực quan các mô hình kinh doanh hiện nay, giúp người bán hàng có cái nhìn tổng quan về tổ chức, phân tích so sánh về tác động của tăng đầu tư vốn có làm thay đổi bất kỳ yếu tố nào trong chiến lược kinh doanh không. 

Trên đây là các yếu tố trong khung mô hình kinh doanh mà bạn có thể tham khảo. 

5.2 Shop có thể kết hợp nhiều mô hình kinh doanh không?

Nhà bán hàng hoàn toàn có thể kết hợp các mô hình kinh doanh hiện nay với nhau, nhằm mang lại hiệu quả tối đa. Cụ thể việc áp dụng nhiều mô hình trong kinh doanh giúp shop tăng doanh thu, tạo sự cạnh tranh, mở rộng thị trường, thích ứng với sự thay đổi của thị trường,...

5.3 Nên lựa chọn mặt hàng nào kinh doanh để thu được nhiều lợi nhuận?

Để kinh doanh đạt được lợi nhuận tốt, người bán có thể lựa chọn các sản phẩm không cần nhiều vốn như quần áo, phụ kiện thời trang (túi xách, thắt lưng, vòng tay, khuyên tai,...), đồ handmade, phụ kiện điện thoại, mỹ phẩm xách tay,... 

5.4 Vốn 5 triệu nên lựa chọn mô hình kinh doanh nào để khởi nghiệp?

Các bạn trẻ là sinh viên, nhân viên văn phòng, người mới tốt nghiệp,... thường có số vốn khiêm tốn. Nếu bạn có số vốn khởi điểm 5 triệu thì nên chọn mô hình kinh doanh online các ngành hàng như đồ Secondhand, đồ ăn tự làm (trà sữa, nước ép, cơm hộp,...), bán khóa học,... để tăng cơ hội kinh doanh thành công. 

Xem thêm: Nên kinh doanh gì với vốn 5 triệu?

5.5 Làm thế nào để hạn chế bị lỗ vốn khi chọn mô hình kinh doanh khởi nghiệp?

Để hạn chế bị lỗ vốn, lựa chọn mô hình kinh doanh khởi nghiệp phù hợp, chủ shop nên đưa ra mục tiêu kinh doanh cụ thể - chặt chẽ, cập nhập xu hướng kinh doanh mới, dám theo đuổi sự khác biệt - sáng tạo, chú trọng trong khâu chăm sóc khách hàng,...  

Trên đây là toàn bộ thông tin về các mô hình kinh doanh hiện nay, đồng thời là các bước xây dựng nên mô hình kinh doanh hiệu quả cho các shop. Mong rằng qua bài viết này, các nhà bán hàng tương lai đã lựa chọn được cho mình mô hình phù hợp với vốn và nguồn lực của mình, từ đó kinh doanh thuận lợi, thu về nhiều lợi nhuận.

Các chủ đề liên quan:

• Mô hình Canvas và hướng dẫn áp dụng cho shop bán hàng
• Tổng quan về mô hình B2B là gì: Định nghĩa, đặc điểm và ví dụ
• Tìm hiểu về mô hình D2C: Lợi ích và lưu ý khi áp dụng