Giá vốn hàng bán là gì và làm sao để tính giá vốn chuẩn?

Việc hiểu rõ giá vốn hàng bán là gì vô cùng cần thiết bởi đây là chỉ tiêu quan trọng trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Do đó, nhà bán hàng cần hiểu rõ giá vốn hàng bán là gì để có cái nhìn bao quát hơn về hiệu quả và lợi nhuận khi kinh doanh. Công thức tính giá vốn chuẩn xác dưới đây sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình theo dõi hiệu quả kinh doanh!

1. Giá vốn hàng bán là gì?

Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold hay COGS) là tất cả các loại chi phí liên quan đến quá trình sản xuất hoặc nhập sản phẩm. Mức giá này bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí sản xuất, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí vận chuyển hàng hóa,...

Tìm hiểu thêm: Giá bán là gì? Công thức tính và cách xác định giá bán như thế nào?

Trị giá vốn hàng bán là gì? Đây là tất cả các loại chi phí liên quan trong quá trình kinh doanh, vận hành của shop. 

2. Vì sao cần biết cách tính giá vốn hàng bán?

Sau khi hiểu chi phí giá vốn là gì, bạn cần nắm rõ cách tính giá vốn bán hàng. Bằng cách phân tích giá vốn, bạn có thể đưa ra các quyết định chiến lược về giá, báo cáo thuế dễ dàng hơn, quản lý hàng tồn kho hiệu quả,... Cụ thể:

• Phân tích lợi nhuận: Giá vốn được trừ trực tiếp vào doanh thu để tính lợi nhuận gộp, đây là chỉ số chính về lợi nhuận của công ty từ các hoạt động cốt lõi.
• Chiến lược giá: Giá vốn cung cấp thông tin cho các quyết định về giá bằng cách cung cấp chi phí cơ sở của sản phẩm, đảm bảo giá cả cạnh tranh và đạt được mức lợi nhuận mong muốn.
• Báo cáo thuế: Giá vốn là chi phí kinh doanh được khấu trừ, có thể làm giảm đáng kể thu nhập chịu thuế, ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế của công ty.
• Quản lý hàng tồn kho: Giá vốn đóng vai trò quan trọng trong kế toán hàng tồn kho, giúp doanh nghiệp hiểu được chi phí hàng tồn kho đã bán và quản lý mức tồn kho hiệu quả.
• Tình hình tài chính: Giá vốn phản ánh hiệu quả quản lý chi phí và hoạt động của công ty, điều này rất quan trọng đối với các bên liên quan, bao gồm nhà đầu tư và bên cho vay.

3. Giá vốn hàng bán gồm những gì?

Giá vốn hàng bán bao gồm các khoản chi cho việc mua sắm thiết bị, máy móc phục vụ sản xuất, chi phí nguyên liệu và vật liệu đầu vào, chi phí sản xuất, lương nhân công, chi phí quản vận chuyển hàng hóa,... và nhiều yếu tố khác.

Tuy nhiên, mỗi doanh nghiệp sẽ có cách xác định giá vốn hàng bán khác nhau, cụ thể:

• Doanh nghiệp sản xuất: Bao gồm chi phí nguyên liệu, máy móc, nhân công,…
• Doanh nghiệp thương mại: Bao gồm các chi phí như giá nhập hàng, vận chuyển, bảo hiểm hàng hóa, thuế,...

Giá vốn hàng bán gồm những chi phí gì? Nó bao gồm nhiều loại chi phí trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ.

4. Chia sẻ công thức tính giá vốn hàng bán được áp dụng phổ biến

Bên cạnh cách tính giá vốn hàng bán, bạn cần nghiên cứu để lựa chọn phương pháp tính phù hợp với từng ngành hàng. Vậy giá vốn hàng bán tính thế nào?

4.1. Công thức chung để tính giá vốn hàng bán

Để định giá sản phẩm, bạn áp dụng cách tính giá vốn hàng hoá như sau:

Giá vốn hàng bán = Giá trị hàng hóa tồn kho đầu kỳ + Hàng hóa mua vào trong kỳ - Giá trị hàng hóa tồn kho cuối kỳ

Xem thêm: Cách tính giá vốn bán hàng dễ hiểu

4.2. Các phương pháp tính giá vốn hàng bán

Mỗi doanh nghiệp sẽ có đặc thù kinh doanh không giống nhau nên giá vốn hàng bán công thức sẽ được áp dụng khác nhau. Để biết giá vốn hàng bán tính sao, bạn có thể tham khảo các phương pháp sau: 

4.2.1. Công thức FIFO (nhập trước xuất trước)

FIFO (First in First out) là công thức tính giá vốn hàng bán theo phương pháp nhập trước xuất trước. Vậy với FIFO, giá vốn hàng bán tính như thế nào?

Giá vốn sẽ được tính dựa vào lô hàng nhập vào đầu tiên với số lượng tương ứng, nếu không đủ sẽ lấy giá của lô tiếp theo. Phương pháp FIFO phù hợp với những mặt hàng có thời hạn sử dụng hoặc các sản phẩm công nghệ như máy tính, điện thoại, phụ kiện điện máy,... 

Ưu điểm	Nhược điểm
Cho ra kết quả thiết thực, đúng với mức giá trên thị trường. Kiểm soát được cụ thể số hàng hóa mỗi lần xuất hàng	Có thể làm cho doanh thu không phù hợp với các khoản chi hiện tại. Nếu khối lượng hàng hóa lớn, sổ sách quá tải dễ dẫn đến sai sót.

Ví dụ về tính giá vốn hàng bán theo công thức FIFO:

Ngày 1/9/2025, kho hàng của công ty A đang tồn 150 sản phẩm X với giá nhập là 50.000 đồng/sản phẩm.

Ngày 3/9, công ty nhập thêm 50 sản phẩm X với đơn giá 60.000 đồng/sản phẩm.

Ngày 5/9, công ty xuất bán 180 sản phẩm X.

Ngày 7/9, công ty nhập 100 sản phẩm X với đơn giá 55.000 đồng/sản phẩm.

Nếu tính theo công thức FIFO, giá vốn bán hàng của 180 sản phẩm X xuất kho ngày 5/9 được tính như sau:
150 x 50.000 + 30 x 60.000 = 9.300.000 đồng.

Phương pháp nhập trước xuất trước phù hợp với những mặt hàng có hạn sử dụng.

Xem thêm: Công thức tính phần trăm giảm giá sản phẩm

4.2.2. Công thức LIFO (nhập sau xuất trước)

LIFO (Last in First out) là công thức tính giá vốn hàng bán theo phương pháp nhập sau xuất trước. Như vậy, giá vốn sẽ được tính dựa vào lô hàng nhập vào gần đây nhất, nếu thiếu sẽ lấy giá của lô trước đó.

Với phương pháp này, bạn nên áp dụng với các mặt hàng thay đổi mẫu mã thường xuyên như quần áo, giày dép,... Khi các mặt hàng lỗi thời, hàng hóa tồn kho quá nhiều sẽ phải ưu tiên xuất đi trước.

Ưu điểm	Nhược điểm
Dễ dàng hơn trong việc quản lý thời gian nhập, xuất hàng chính xác. Bảng tính giá vốn hàng bán sát với thị trường, chi phí dùng để mua hàng sát với giá vốn thực tế khi xuất kho.	Giá vốn hàng tồn kho cuối kỳ không tương thích với giá thị trường, trong khi đầu kỳ thì tương thích số liệu. Khâu tính toán phức tạp

Ví dụ về tính giá vốn hàng bán theo LIFO:

Ngày 3/9, công ty A nhập 20 sản phẩm X với đơn giá 100.000 đồng/sản phẩm.

Ngày 5/9, công ty A nhập thêm 25 sản phẩm X với đơn giá 110.000 đồng/sản phẩm.

Ngày 7/9, công ty A xuất bán 30 sản phẩm X.

Lúc này, nếu theo phương pháp LIFO, giá vốn bán hàng của 30 sản phẩm xuất kho ngày 7/9 được tính như sau:

20 x 100.000 + 10 x 110.000 = 3.100.000 đồng.

4.2.3. Công thức tính bình quân gia quyền

Công thức bình quân gia quyền là giá vốn sẽ được tính trong mỗi lần nhập hàng.

Công thức tính:

MAC = (A + B)/ C

Trong đó:

• MAC: Là giá vốn hàng bán của sản phẩm tính theo phương pháp bình quân gia quyền tức thời.
• A: Giá trị kho hiện tại trước khi nhập hàng = Số lượng tồn kho trước khi nhập x Giá MAC trước nhập
• B: Tổng giá trị kho hàng khi nhập mới = Số lượng hàng tồn kho mới x Giá nhập kho sau khi phân bổ chi phí
• C: Tổng số lượng tồn kho = Số lượng hàng trong kho trước khi nhập + Số lượng hàng trong kho sau khi nhập mới

Cách tính giá vốn hàng bán này thường phù hợp với những kho hàng có số lượng hàng hoá nhỏ, ít chủng loại hàng hoá và số lượng hàng hoá xuất - nhập kho mỗi lần không nhiều.

Ưu điểm	Nhược điểm
Tính toán nhanh chóng đối với số lượng hàng hóa nhỏ. Đơn giản, dễ hiểu.	Thiếu sự linh động vì phải tính theo kỳ.

Ví dụ về tính giá vốn hàng bán theo bình quân gia quyền: 

Lần 1: Nhập 1.000kg nguyên liệu A với giá 1.000 đồng/kg

Lần 2: Nhập thêm 2.000kg nguyên liệu A với giá 1.200 đồng/kg

Vậy theo công thức, đơn giá trung bình của 1kg nguyên liệu A  = (1.000 x 1.000 + 2.000 x 1.200) / (1.000 + 2.000) = 1133.3 đồng/kg.

Xem thêm: Cách tính biên lợi nhuận chính xác

4.2.4. Phương pháp tính giá đích danh

Phương pháp này giúp tính giá dựa trên giá trị thực tế của từng thứ hàng hoá mua vào và từng loại sản phẩm sản xuất ra. Nếu doanh nghiệp áp dụng phương pháp tính giá đích danh thì phải thực hiện:

• Quản lý nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa cụ thể theo từng mặt hàng.
• Khi xuất mặt hàng nào thì lấy giá của mặt hàng đó.

Công thức giá vốn hàng bán đích danh như sau:

Giá vốn hàng bán cuối kỳ = Giá vốn hàng bán đầu kỳ + Giá trị nhập kho trong kỳ    – Giá trị xuất kho

Ví dụ về tính giá vốn hàng bán theo đích danh.

Ngày 17/2/2025 xuất bán 200 tấn sắt loại 1. Trong đó 150 tấn thuộc lô hàng nhập ngày 10/2/2025, 50 tấn thuộc lô hàng nhập ngày 18/2/2025.

Trị giá thực tế 200 tấn sắt loại 1 xuất kho được xác định như sau:

(150 tấn x 10 trđ/tấn) + (50 tấn x 11 trđ/tấn) = 2.050 trđ.

Ưu điểm	Nhược điểm
Phù hợp với doanh nghiệp có ít loại hàng hóa hoặc các mặt hàng ổn định, dễ nhận diện.	Không áp dụng được với doanh nghiệp có nhiều loại hàng hóa hoặc các mặt hàng hay biến động.

Bên cạnh đó, còn có 2 phương pháp tính giá vốn là:

• Phương pháp hạch toán: Đây là phương pháp mà doanh nghiệp sẽ đưa ra mức giá kế hoạch hoặc lấy giá kỳ trước để thống nhất trong 1 kỳ hạch toán. Cuối kỳ, kế toán sẽ tiến hành tính toán lại giá thực tế của hàng hoá xuất nhập trong kỳ.
• Phương pháp cân đối: Là phương pháp tính giá bán hàng hoá dựa vào giá trị thực tế của hàng tồn kho còn lại vào cuối kỳ để tính giá xuất kho.

Tùy vào ngành hàng kinh doanh mà bạn sẽ lựa chọn cách tính giá vốn hàng bán phù hợp.

Xem thêm: Lợi nhuận trước thuế là gì? Cách tính?

Thông qua giải đáp giá vốn hàng bán là gì, có thể thấy, giá vốn hàng bán có thể được gọi là nguồn vốn mà doanh nghiệp sử dụng để sản xuất ra hàng hóa, và có ảnh hưởng đến chi phí kinh doanh. Song, bên cạnh xác định mức giá vốn chuẩn chỉnh, phù hợp với thị trường, chủ shop cần nghiên cứu thị trường và người mua, phân tích khả năng cạnh tranh,... để tạo ra điểm khác biệt cho sản phẩm.

Ngoài ra, chủ shop cũng cần ưu tiên chọn đối tác vận chuyển uy tín, có mức cước phí hợp lý và thời gian giao hàng nhanh để phục vụ khách hàng một cách tốt nhất. Điều này đặc biệt quan trọng với các đơn hàng online, khi mà tốc độ giao hàng và phí vận chuyển là hai yếu tố tạo nên sự cạnh tranh giữa các shop. 

GHN: Giá hợp lý, giao nhanh chóng mọi đơn GHN là dịch vụ giao hàng được nhiều chủ shop online chọn hợp tác và hoàn toàn tin tưởng nhờ vào 4 điểm nổi bật sau: Bảng giá Giao Hàng Nhanh tiết kiệm: Giá cước tiết kiệm, được thiết kế phù hợp cho cả shop lớn và shop nhỏ, giá chỉ từ 15,5K/ đơn.  Giao hàng nhanh như hỏa tốc: Thời gian toàn trình ngắn, giao nội thành chỉ trong 24 giờ, giao HN - SG chỉ mất 1 - 2 ngày. Qua đó, tạo sự uy tín và chuyên nghiệp cho người bán, giảm tỷ lệ hoàn hàng. Hệ thống quản lý trực tuyến 24/7 trên cả app và website: Giúp người bán theo dõi tình trạng đơn hàng dễ dàng, cũng như nhanh chóng xử lý các phát sinh nếu có. Cung cấp nhiều dịch vụ đi kèm: Giao thất bại - Thu tiền, Giao 1 phần - Trả 1 phần, Cảnh báo bom hàng,... giúp tăng tỷ lệ giao thành công, đảm bảo quyền lợi cho chủ shop, tối ưu lợi nhuận trên từng đơn hàng.  Bưu cục GHN rộng khắp trên toàn quốc, giúp shop vận chuyển nhanh chóng đến tay người mua.  Đăng ký sử dụng dịch vụ của GHN ngay TẠI ĐÂY!

 

Bài viết liên quan:

• Biên lợi nhuận ròng là gì? Cách tính?
• Cách tính biên lợi nhuận gộp dễ hiểu
• Công thức tính lợi nhuận sau thuế