Biên lợi nhuận gộp là gì? Ý nghĩa & cách tính nhanh

Biên lợi nhuận gộp là một chỉ số tài chính quan trọng giúp các chủ shop đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh. Từ đó, chủ shop có thể đưa ra những điều chỉnh hợp lý, tối ưu hoá lợi nhuận  và phát triển bền vững hơn. Vậy biên lợi nhuận gộp là gì cũng như ý nghĩa và cách tính như thế nào? Bài viết dưới đây chia sẻ các thông tin hữu ích về chỉ số này, chủ shop hãy tham khảo ngay.

1. Khám phá biên lợi nhuận gộp là gì?

Biên lợi nhuận gộp còn được gọi là tỷ suất lợi nhuận gộp hoặc Gross Profit Margin (GPM) - là một chỉ số thể hiện tỷ lệ lợi nhuận mà shop giữ lại sau khi đã trừ tất cả chi phí cần thiết để tạo ra sản phẩm đó. 

Ví dụ, shop bạn bán một chiếc áo 100.000 VNĐ và chi phí nhập áo, vận chuyển, đóng gói hết 60.000 VNĐ. Vậy 40.000 VNĐ còn lại chính là lợi nhuận gộp. Tỷ suất lợi nhuận gộp sẽ tính xem 40.000 VNĐ chiếm bao nhiêu phần trăm so với 100.000 VNĐ doanh thu.

>> Xem thêm: Lợi nhuận là gì? Hướng dẫn cách tính lợi nhuận

2. Ý nghĩa của chỉ số biên lợi nhuận gộp

Tỷ suất lợi nhuận gộp không chỉ là một con số đơn thuần, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa quan trọng giúp chủ shop đưa ra các kế hoạch kinh doanh hiệu quả. Cụ thể:

2.1 Thể hiện kết quả kinh doanh rõ ràng

Tỷ suất lợi nhuận gộp cho biết khả năng kiểm soát chi phí sản xuất và tạo ra lợi nhuận từ mỗi sản phẩm bán ra. Chỉ số này giúp các nhà đầu tư nhìn thấy rõ khả năng kiếm tiền thực sự của shop bạn, chứng minh rằng shop có thể tạo ra lợi nhuận bền vững từ chính sản phẩm/dịch vụ của mình.

Khi tính được GPM, bạn biết được shop mình có đang "làm ăn có lời" hay không.

2.2 Cơ sở để đánh giá hiệu quả bán hàng với các shop khác

Tỷ suất lợi nhuận gộp là thước đo quan trọng giúp bạn so sánh hiệu quả hoạt động của shop mình với các đối thủ trong ngành. Một chỉ số cao cho thấy shop bạn đang tạo ra lợi nhuận tốt từ mỗi sản phẩm bán ra, khẳng định khả năng cạnh tranh. Ngược lại, nếu tỷ suất lợi nhuận gộp thấp là tín hiệu cảnh báo shop cần xem xét lại chiến lược giá hoặc chi phí sản xuất để không bị tụt lại phía sau.

2.3 Giúp thay đổi kế hoạch kinh doanh phù hợp

Tỷ suất lợi nhuận gộp hỗ trợ shop đo lường khái quát sự phát triển của các đối thủ cạnh tranh. Dựa vào đó, shop có thể điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, nắm bắt cơ hội để tạo dựng vị thế vững chắc trong ngành, từ đó hướng đến sự phát triển bền vững lâu dài.

2.4 Chọn lọc sản phẩm có tiềm năng sinh lời cao

Thông qua việc phân tích GPM, shop có thể rà soát lại danh mục sản phẩm của mình. Từ đó, shop có thể dễ dàng nhận diện những sản phẩm có tiềm năng sinh lời cao để tập trung phát triển đúng hướng và đầu tư mạnh hơn. Ngược lại, những sản phẩm có doanh số thấp hoặc tỷ suất lợi nhuận gộp không tốt có thể được xem xét cắt giảm hoặc nghiên cứu để giảm bớt chi phí sản xuất, tối ưu hóa chi phí cho shop.

3. Những yếu tố ảnh hưởng tới biên lợi nhuận gộp thực tế

Tỷ suất lợi nhuận gộp bị tác động bởi nhiều yếu tố khác nhau. Cụ thể:

• Doanh thu: Doanh thu có tác động trực tiếp đến tỷ suất lợi nhuận gộp. Nếu doanh thu bán hàng tăng cao nhưng chi phí sản xuất không tăng thì lợi nhuận gộp sẽ tăng kéo theo tỷ suất lợi nhuận gộp cũng tăng. Ngược lại, nếu doanh thu giảm nhưng shop tối ưu được giá vốn hàng bán, biên lợi nhuận có thể không giảm theo. Tuy nhiên, nếu doanh thu quá thấp không đủ để bù đắp chi phí tạo ra sản phẩm thì tỷ suất lợi nhuận gộp sẽ giảm sâu hoặc âm.
• Hiệu quả sản xuất: Tỷ suất lợi nhuận gộp được tính dựa trên tỷ lệ giữa lợi nhuận gộp và doanh thu, trong đó lợi nhuận gộp là khoản tiền còn lại sau khi trừ chi phí sản xuất hàng hóa. Do đó, nếu shop cải thiện được hiệu quả sản xuất, cắt giảm được chi phí sản xuất và tăng sản lượng, lợi nhuận gộp sẽ tăng và kéo theo tỷ suất lợi nhuận gộp cũng tăng. Ngược lại, nếu hiệu quả sản xuất kém thì lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận gộp sẽ giảm.
• Giá sản phẩm: Giá sản phẩm là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận gộp. Khi định giá sản phẩm hoặc dịch vụ, shop cần tính toán kỹ lưỡng tất cả các chi phí liên quan và mức lợi nhuận mong muốn. Nếu shop tối ưu được giá vốn và bán được nhiều hàng nhưng giá sản phẩm quá thấp sẽ làm tỷ suất lợi nhuận gộp không cao.

Biên lợi nhuận của shop có thể cao hoặc thấp tùy theo doanh thu, hiệu quả sản xuất và giá sản phẩm.

>> Xem thêm: Cách tính biên lợi nhuận dễ hiểu cho shop mới

4. Cách tính toán biên lợi nhuận gộp nhanh chóng

Để tính toán tỷ suất lợi nhuận gộp một cách nhanh chóng, bạn cần xác định được hai yếu tố chính: Lợi nhuận gộp và Doanh thu thuần.

Công thức tính biên lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) như sau:

Trong đó:
- Doanh thu thuần: Là tổng doanh thu từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ (như chiết khấu, hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán).

- Lợi nhuận gộp: Là khoản lợi nhuận còn lại sau khi lấy Doanh thu thuần trừ đi Giá vốn sản phẩm đã bán.

Để dễ hình dung hơn, bạn hãy tham khảo qua ví dụ tính tỷ suất lợi nhuận gộp cho shop B với số liệu kinh doanh quý 2/2025 như sau:

• Doanh thu bán hàng: 800.000.000 VNĐ
• Các khoản giảm trừ doanh thu: 20.000.000 VNĐ
• Giá vốn sản phẩm đã bán: 300.000.000 VNĐ

Bước 1: Tính Doanh thu thuần
Doanh thu thuần = 800.000.000 VNĐ - 20.000.000 VNĐ = 780.000.000 VNĐ
Bước 2: Tính Lợi nhuận gộp
Lợi nhuận gộp = 780.000.000 VNĐ - 300.000.000 VNĐ = 480.000.000 VNĐ
Bước 3: Tính Biên lợi nhuận gộp
Gross Profit Margin = (480.000.000 VNĐ / 780.000.000 VNĐ) * 100% ≈ 61.54%

Ý nghĩa của kết quả:

Vậy tỷ suất lợi nhuận gộp của shop B trong quý 2/2025 là khoảng 61.54%. Điều này có nghĩa là cứ mỗi 100 đồng doanh thu thuần mà shop B tạo ra, thì 61.54 đồng trong số đó là lợi nhuận gộp, sẵn sàng để bù đắp các chi phí hoạt động khác và tạo ra lợi nhuận ròng. Chỉ số này cho thấy shop B đang quản lý tốt chi phí sản xuất so với doanh thu.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách tính lợi nhuận sau thuế chính xác

5. Cách để tăng tỷ suất lợi nhuận gộp hiệu quả

Dưới đây là một số cách hiệu quả để shop của bạn có thể tăng tỷ suất lợi nhuận gộp:

• Tối ưu hóa chi phí nhập hàng/sản xuất hàng tháng: 

Khi shop phát triển, bạn có thể tận dụng lợi thế về quy mô để giảm chi phí nhập hàng/ sản xuất hàng thắng. Cụ thể, bạn hãy đàm phán với nhà cung cấp để có được mức giá tốt hơn khi đặt hàng số lượng lớn, hoặc yêu cầu các điều khoản thanh toán ưu đãi. Ngoài ra bạn có thể tìm kiếm các nguồn nguyên liệu thô với chi phí thấp hơn để giảm giá vốn hàng bán. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải đảm bảo việc giảm chi phí này không làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Nếu chất lượng đi xuống, khách hàng rất dễ thất vọng và rời bỏ shop, dẫn đến doanh thu sụt giảm nghiêm trọng.

Chủ shop nên trao đổi với nhà cung cấp để điều chỉnh mức giá nhập hàng hợp lý, hoặc tìm nguồn hàng thô có chi phí tốt hơn.

• Liên kết với đơn vị vận chuyển giá tốt: 

Chi phí vận chuyển thường chiếm một phần không nhỏ trong giá vốn hàng bán của các shop kinh doanh online. Việc tìm kiếm và hợp tác với các đơn vị vận chuyển có chính sách giá tốt, ưu đãi cho số lượng đơn hàng lớn, hoặc có các gói cước linh hoạt có thể giúp shop tiết kiệm số vốn ban đầu, trực tiếp góp phần làm tăng tỷ suất lợi nhuận gộp. Hơn nữa, một đơn vị vận chuyển uy tín với dịch vụ tốt sẽ giúp tăng sự hài lòng của khách hàng, khuyến khích họ quay lại mua sắm ở shop bạn nhiều lần hơn.

• Định giá sản phẩm hợp lý:

6. Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi và giải đáp liên quan đến tỷ suất lợi nhuận gộp mà bạn nên tham khảo:

6.1 Tỷ suất lợi nhuận gộp bao nhiêu là tốt?

Không có một con số cố định cho tỷ suất lợi nhuận gộp vì điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như ngành nghề, mô hình kinh doanh và quy mô shop. Tuy nhiên, bạn có thể đánh giá mức độ tốt dựa trên các tiêu chí sau: tỷ suất lợi nhuận gộp ổn định qua các thời kỳ cho thấy hoạt động kinh doanh bền vững; có xu hướng tăng lên qua từng thời kỳ, chứng tỏ shop đang tối ưu hiệu quả; và cao hơn so với mức trung bình ngành - thể hiện lợi thế cạnh tranh của shop bạn.

6.2 Làm thế nào phân biệt tỷ suất lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận ròng?

Để phân biệt tỷ suất lợi nhuận gộp và biên lợi nhuận ròng, bạn có thể hiểu như sau:

• Biên lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin): Là tỷ lệ lợi nhuận còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi giá vốn hàng bán (chi phí tạo ra sản phẩm). Chỉ số này cho biết hiệu quả kinh doanh của shop.
• Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin): Là tỷ lệ lợi nhuận cuối cùng còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi TẤT CẢ các loại chi phí, bao gồm cả giá vốn hàng bán, chi phí hoạt động (tiền thuê mặt bằng, lương nhân viên, marketing...), chi phí lãi vay và thuế. Biên lợi nhuận ròng phản ánh khả năng sinh lời tổng thể của shop sau khi đã trừ mọi khoản chi.

Nói cách khác, tỷ suất lợi nhuận gộp chỉ tính đến chi phí trực tiếp của sản phẩm. Trong khi đó, biên lợi nhuận ròng tính đến tất cả các chi phí phát sinh trong quá trình kinh doanh.

Hy vọng với những chia sẻ trên, chủ shop đã hiểu biên lợi nhuận gộp là gì, ý nghĩa và cách tính chỉ số này. Nhờ đó, chủ shop có thể đưa ra các kế hoạch kinh doanh tốt hơn bằng cách tối ưu chi phí nhập hàng, tìm kiếm đơn vị vận chuyển tuy tín,... để đạt được hiệu quả kinh doanh tốt nhất.
 

Bài viết liên quan:

• Hướng dẫn cách tính thuế hộ kinh doanh mới nhất
• Cách tính thuế dựa trên doanh thu, hướng dẫn chi tiết công thức
• Quy định mới nhất về thuế thương mại điện tử