Retail là gì? Tìm hiểu từ A-Z về các loại hình bán lẻ phổ biến

Ngày đăng: 25/06/2025
Tip bán hàng

Nếu bạn đang ấp ủ dự định khởi nghiệp hoặc mới bắt đầu buôn bán thì đừng quên nắm vững các kiến thức cơ bản về kinh doanh nhé, đặc biệt là mô hình retail. Vậy retail là gì? Làm thế nào để thực hiện thành công, đạt được mức doanh thu mong muốn? Hãy cùng tìm hiểu tất tần tật trong bài viết dưới đây để tự tin khởi đầu hành trình kinh doanh của mình.

1. Retail là gì?

Đây là thuật ngữ tiếng Anh của ngành bán lẻ, bao gồm tất cả các hoạt động bán hàng hóa hoặc dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng cuối cùng để họ sử dụng cho mục đích cá nhân, không phải kinh doanh. Về cơ bản, bán lẻ là khâu cuối cùng trong chuỗi cung ứng, kết nối trực tiếp nhà sản xuất hoặc nhà phân phối với khách hàng. Các nhà bán lẻ thường sẽ mua sản phẩm với số lượng lớn rồi bán lại với số lượng nhỏ hơn để thu lợi nhuận.

>> Xem thêm: FMCG là gì? Những thông tin cần biết về FMCG (Fast-Moving Consumer Goods)

2. Quy trình hoạt động của ngành bán lẻ Retail

Mô hình retail cơ bản hoạt động theo quy trình gồm 4 bước để đưa sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng:

Bước 1 - Tạo sản phẩm: Nhà sản xuất sử dụng nguyên vật liệu, máy móc và nguồn nhân lực của mình để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.
Bước 2 - Phân phối sản phẩm: Nhà phân phối nhập hàng hóa với số lượng lớn từ các nhà sản xuất và bán chúng cho các nhà bán lẻ.
Bước 3 - Tiếp thị và bán hàng: Nhà bán lẻ thực hiện các hoạt động quảng bá, marketing để thu hút khách hàng mua sản phẩm. Đồng thời, hàng hóa sẽ được phân phối đến các điểm bán như cửa hàng, siêu thị hoặc chuẩn bị cho việc giao hàng online.
Bước 4 - Chăm sóc khách hàng: Sau khi bán hàng, nhà bán lẻ còn thực hiện các dịch vụ hậu mãi, chăm sóc khách hàng để duy trì mối quan hệ lâu dài với khách hàng.

Mô hình bán lẻ bao gồm nhà sản xuất, nhà phân phối, nhà bán lẻ và người tiêu dùng.

>> Xem thêm: Phân biệt các loại hình doanh nghiệp phổ biến hiện nay

3. Ý nghĩa của mô hình retail là gì trong thị trường hiện nay?

Mô hình bán lẻ đóng một vai trò không thể thiếu trong nền kinh tế hiện đại, mang lại nhiều giá trị quan trọng:

Khách hàng tiếp cận sản phẩm dễ dàng: Bán lẻ tạo ra một kênh phân phối hiệu quả, giúp đưa sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng. Nhờ đó, nhà sản xuất có thể tập trung vào chuyên môn của mình mà không cần lo lắng về việc phân phối sản phẩm.
Tạo sự tiện lợi cho người tiêu dùng: Các nhà bán lẻ cung cấp đa dạng sản phẩm tại một địa điểm, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian khi mua sắm. Khách hàng có thể dễ dàng so sánh và lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình.
Thúc đẩy kinh tế phát triển: Ngành bán lẻ đóng góp một phần đáng kể vào GDP quốc gia thông qua việc tạo ra doanh thu và lợi nhuận. Hoạt động mua bán sôi nổi cũng là một chỉ báo quan trọng cho thấy sự phát triển của nền kinh tế.
Tạo ra nhiều cơ hội việc làm: Ngành bán lẻ cần một lực lượng lao động lớn ở nhiều vị trí khác nhau như nhân viên bán hàng, quản lý kho, marketing, chăm sóc khách hàng. Điều này góp phần giải quyết vấn đề việc làm cho xã hội.

4. TOP 5 loại hình retail phổ biến hiện nay

Mô hình bán lẻ có đa dạng hình thức hoạt động để đáp ứng các nhu cầu khác nhau của khách hàng. Dưới đây là 5 cách phân loại mô hình retail phổ biến nhất mà các chủ shop nên biết.

4.1. Theo quyền sở hữu

Phân loại theo quyền sở hữu giúp xác định ai là người chủ và quy mô hoạt động của nhà bán lẻ. Đây là cách phân loại cơ bản và dễ nhận biết nhất trên thị trường.

Cửa hàng độc lập: Đây là mô hình do một cá nhân hoặc một nhóm nhỏ làm chủ, tự quyết định mọi hoạt động kinh doanh.
Chuỗi cửa hàng (Retail Chain): Bao gồm nhiều cửa hàng có chung một chủ sở hữu và thương hiệu, được quản lý tập trung.
Nhượng quyền thương hiệu (Franchise): Một cá nhân hoặc tổ chức được phép kinh doanh sản phẩm, dịch vụ dưới tên một thương hiệu đã có sẵn.

Bán lẻ theo quyền sở hữu gồm có cửa hàng độc lập, chuỗi cửa hàng và nhượng quyền thương hiệu.

4.2. Theo dịch vụ kèm theo

Mức độ hỗ trợ và tương tác với khách hàng cũng là một tiêu chí để phân loại các nhà bán lẻ. Tùy vào sản phẩm và đối tượng khách hàng, các nhà bán lẻ sẽ cung cấp mức độ dịch vụ khác nhau.

Bán lẻ tự phục vụ: Khách hàng tự lựa chọn hàng hóa và thực hiện các bước thanh toán với sự hỗ trợ tối thiểu từ nhân viên. Mô hình này phổ biến ở các siêu thị, cửa hàng tiện lợi nhằm tiết kiệm chi phí vận hành.
Bán lẻ dịch vụ giới hạn: Cung cấp một số hỗ trợ cơ bản cho khách hàng như tư vấn sản phẩm, nhưng không quá chuyên sâu. Mô hình này thường thấy ở các cửa hàng điện máy, nội thất.
Bán lẻ dịch vụ đầy đủ: Nhân viên hỗ trợ khách hàng trong suốt quá trình mua sắm, từ tư vấn, chọn lựa đến các dịch vụ hậu mãi. Các cửa hàng thời trang cao cấp, trang sức thường áp dụng mô hình này để nâng cao trải nghiệm khách hàng.

4.3. Theo dòng sản phẩm

Dựa trên sự đa dạng và chuyên môn hóa của các mặt hàng được bày bán, mô hình retail được chia thành nhiều loại. Cách phân loại này giúp khách hàng dễ dàng tìm đến đúng nơi họ cần.

Cửa hàng bách hóa: Kinh doanh rất nhiều dòng sản phẩm khác nhau, từ quần áo, mỹ phẩm, đồ gia dụng đến thực phẩm.
Siêu thị: Chủ yếu tập trung vào các mặt hàng thực phẩm, hàng tiêu dùng nhanh và đồ gia dụng cơ bản.
Cửa hàng chuyên dụng: Chỉ tập trung vào một ngành hàng hoặc một nhóm sản phẩm cụ thể.

4.4. Theo giá cả

Chiến lược giá là yếu tố cốt lõi trong kinh doanh bán lẻ và cũng là một cách để phân loại các nhà bán lẻ. Mỗi phân khúc giá sẽ nhắm đến một nhóm đối tượng khách hàng khác nhau.

Cửa hàng giảm giá/giá rẻ: Các cửa hàng này bán sản phẩm với mức giá thấp hơn so với mặt bằng chung, thường tập trung vào số lượng.
Cửa hàng cao cấp: Cung cấp các sản phẩm chất lượng cao, hàng hiệu với mức giá đắt đỏ, đi kèm dịch vụ chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp.

Loại hình bán lẻ còn được phân chia dựa trên phân khúc giá sản phẩm.

4.5. Theo hình thức kinh doanh

Với sự phát triển của công nghệ, hình thức kinh doanh bán lẻ được chia thành 2 loại như sau:

Bán lẻ tại cửa hàng (Offline Retail): Đây là hình thức truyền thống nơi khách hàng đến trực tiếp cửa hàng để xem và mua sản phẩm.
Bán lẻ trực tuyến (Online Retail/E-commerce): Khách hàng mua sắm thông qua các nền tảng trực tuyến như website, mạng xã hội, sàn thương mại điện tử (Tiki, Shopee, Lazada). Hình thức này đang phát triển mạnh mẽ nhờ sự tiện lợi và khả năng tiếp cận không giới hạn.

>> Xem thêm: Khám phá xu thế mới trong công nghệ FNB

5. Bạn nên làm gì để thành công với mô hình retail?

Để kinh doanh thành công trong thị trường bán lẻ cạnh tranh ngoài hiểu retail là gì, các chủ shop cần trang bị cho mình thêm những kiến thức, kế hoạch thông minh và hiệu quả như sau:

Lập kế hoạch quảng cáo độc đáo: Hãy xây dựng các kế hoạch marketing sáng tạo trên nhiều kênh như mạng xã hội, email marketing để thu hút sự chú ý của khách hàng. Nội dung hấp dẫn và thông điệp rõ ràng sẽ giúp thương hiệu của bạn nổi bật giữa đám đông.
Sử dụng phần mềm bán hàng: Đầu tư vào một phần mềm quản lý bán hàng giúp bạn tự động hóa quy trình, từ quản lý đơn hàng, tồn kho đến thông tin khách hàng. Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian, công sức mà còn giảm thiểu sai sót.
Áp dụng đa dạng phương thức thanh toán: Cung cấp nhiều lựa chọn thanh toán như tiền mặt, chuyển khoản, ví điện tử, thanh toán thẻ tín dụng sẽ mang lại sự tiện lợi tối đa cho khách hàng. Trải nghiệm thanh toán nhanh chóng và dễ dàng cũng là một điểm cộng lớn cho cửa hàng của bạn.
Chăm sóc khách hàng chu đáo: Luôn lắng nghe và giải quyết nhanh chóng các thắc mắc, khiếu nại của khách hàng để xây dựng lòng tin. Một dịch vụ hậu mãi tốt sẽ giúp bạn giữ chân khách hàng cũ và biến họ thành những người ủng hộ trung thành.
Tổ chức các chương trình khuyến mãi: Thường xuyên tung ra các chương trình giảm giá, tặng quà, tích điểm để kích thích nhu cầu mua sắm và gia tăng doanh số. Đây là cách hiệu quả để thu hút khách hàng mới và tri ân khách hàng thân thiết.

Ngoài ra, nếu shop chọn bán lẻ online cũng cần quan tâm hợp tác với đơn vị vận chuyển uy tín để giao hàng nhanh chóng, khẳng định sự chuyên nghiệp và tạo ưu thế cạnh tranh trên thị trường kinh doanh. Một đơn vị vận chuyển đáng tin cậy cần đảm bảo thời gian giao hàng nhanh, cước phí hợp lý, có các chính sách hỗ trợ người bán hiệu quả. Và Giao Hàng Nhanh là gợi ý đáng cân nhắc dành cho shop.

GHN Express - Đảm bảo giao nhanh và tiết kiệm, chủ shop thảnh thơi lên đơn

Giao Hàng Nhanh (GHN) đã có kinh nghiệm hợp tác với hàng trăm shop lớn nhỏ và dưới đây là 4 điểm nổi bật giúp GHN chiếm trọn lòng tin của các shop bán hàng:

Tốc độ giao hàng siêu nhanh: GHN cam kết thời gian giao hàng nhanh và ổn định, giao nội thành chỉ trong 24h và giao liên tỉnh chỉ từ 1 - 2 ngày.
Cước phí tiết kiệm: GHN VN cung cấp bảng giá vận chuyển hợp lý, được thiết kế tối ưu cho các shop online, giúp người bán tiết kiệm chi phí vận hành. Cụ thể là từ 15.500 đồng/đơn (hàng thường) và 4.000 đồng/kg cho 20kg đầu tiên (hàng nặng).
Bưu cục rộng khắp: Với hệ thống hơn 2.000 bưu cục GHN phủ sóng khắp 63 tỉnh thành kể cả huyện đảo xa, việc gửi hàng trở nên vô cùng thuận tiện cũng như có thể rút ngắn thời gian giao nhận.
Đa dạng tính năng tiện lợi: GHN cung cấp các tính năng hữu ích như Giao 1 phần - Trả 1 phần, Giao thất bại - Thu tiền, Cảnh báo bom hàng,... giúp shop tối ưu quy trình vận hành và giảm thiểu rủi ro do bom hàng/hoàn hàng.

GHN giao nhận nhanh khắp các tỉnh thành với mức giá siêu tốt.

> Nâng cao lợi thế cạnh tranh cho shop của bạn ngay hôm nay bằng cách lựa chọn đối tác vận chuyển đáng tin cậy. Đăng ký Giao Hàng Nhanh để trải nghiệm giao hàng siêu tốc với cước phí tốt nhất!

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn retail là gì và các loại hình bán lẻ phổ biến hiện nay. Việc nắm vững kiến thức nền tảng và áp dụng các kế hoạch phù hợp chính là chìa khóa để kinh doanh thành công. Hãy lưu lại các thông tin ở trên để tối ưu hiệu quả bán hàng bạn nhé.