Nghị quyết 68 về thuế môn bài và thuế TNDN cho doanh nghiệp

Mới đây, Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 của Ban Chấp hành Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân đã ban hành những thay đổi liên quan đến lệ phí môn bài và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Bài viết này sẽ phân tích những tác động sau khi thay đổi 2 loại thuế này của Nghị quyết 68 đối với doanh nghiệp.  

1. Thuế môn bài và thuế TNDN là gì? 

Lâu nay, thuế môn bài và thuế TNDN đã quen thuộc với doanh nghiệp. Vậy đây là 2 loại thuế gì?

1.1 Thuế môn bài

Thuế môn bài là một loại thuế trực thu, được các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ nộp định kỳ hàng năm. Khoản thuế này được tính dựa trên vốn điều lệ/vốn đầu tư đối với tổ chức, hoặc doanh thu năm đối với hộ/cá nhân kinh doanh. Về bản chất, đây là một loại phí mà doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải nộp để được cấp ‘thẻ bài’ hay giấy phép hoạt động kinh doanh, trừ các trường hợp được miễn.

Thuật ngữ ‘thuế môn bài’ đã được sử dụng phổ biến và quy định rõ ràng về mức thu tại Pháp lệnh 10-LCT/HĐNN7 năm 1983. Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2017, các văn bản pháp luật chính thức của nhà nước đã thay thế ‘thuế môn bài’ bằng ‘lệ phí môn bài’. Mặc dù vậy, trong thực tế, người dân vẫn thường xuyên sử dụng thuật ngữ ‘thuế môn bài’.

Thuế môn bài là khoản thuế trực thu mà các tổ chức, hộ kinh doanh phải nộp định kỳ hàng năm dựa trên vốn hoặc doanh thu, nhằm duy trì giấy phép hoạt động kinh doanh.

1.2 Thuế TNDN

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là thuế trực thu, áp dụng cho thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Khoản thu nhập này bao gồm cả lợi nhuận từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và các thu nhập khác theo quy định pháp luật. Thuế TNDN được tính sau khi trừ đi các chi phí hợp lý. Loại thuế này là nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, dùng để đầu tư vào các lĩnh vực thiết yếu như giáo dục, y tế và giao thông. 

2. Những thay đổi lớn từ Nghị quyết 68 đối với thuế môn bài và thuế TNDN 

Ngày 4/5/2025, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 về phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết này mang đến những thay đổi đáng kể, đặc biệt là việc bãi bỏ lệ phí môn bài và miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong 3 năm đầu thành lập. Đặc biệt, những thay đổi này sẽ được áp dụng từ năm 2026. 

3. Tác động từ Nghị quyết 68 sau khi thay đổi thuế môn bài và thuế TNDN

Việc Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 quyết định miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu và bãi bỏ lệ phí môn bài kinh doanh cho DNNVV sẽ mang lại nhiều tác động tích cực. Cụ thể: 

3.1 Giảm gánh nặng chi phí

Việc bãi bỏ lệ phí môn bài trực tiếp giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là các hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp siêu nhỏ, giảm bớt một khoản chi phí cố định hàng năm. Đồng thời, việc miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu đối với DNNVV sẽ hỗ trợ khá lớn đến nguồn lực tài chính cho doanh nghiệp. 

Theo đó, thay vì phải nộp thuế thu nhập, các doanh nghiệp có thể tái đầu tư lợi nhuận vào hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng quy mô hoặc dự phòng cho các rủi ro phát sinh. Điều này giúp doanh nghiệp tập trung hơn vào việc phát triển sản phẩm, dịch vụ và thị trường mà không bị gánh nặng thuế đè nén. 

Việc bãi bỏ lệ phí môn bài và miễn thuế TNDN 3 năm đầu cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giúp giảm gánh nặng tài chính, giải phóng nguồn lực.

3.2 Khuyến khích thành lập doanh nghiệp mới

Chính sách miễn thuế TNDN trong 3 năm đầu và bãi bỏ lệ phí môn bài là động lực mạnh mẽ khuyến khích các cá nhân và nhóm khởi nghiệp mạnh dạn thành lập doanh nghiệp. Giảm bớt gánh nặng tài chính ban đầu giúp giảm rủi ro cho người khởi nghiệp, biến ý tưởng kinh doanh thành hiện thực dễ dàng hơn. 

3.3 Thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển

Những thay đổi này là minh chứng cho cam kết của Nhà nước trong việc thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển và trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế. Nghị quyết 68 tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi hơn, khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ. 

4. Còn những ưu đãi về thuế nào cho doanh nghiệp sắp được triển khai?

Nghị quyết 68-NQ/TW năm 2025 về phát triển kinh tế tư nhân dự kiến mang đến nhiều ưu đãi thuế quan trọng khác:

4.1 Chi phí đào tạo được trừ vào thu nhập tính thuế

Nhằm khuyến khích phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho kinh tế tư nhân, Nghị quyết 68 đưa ra nhiều giải pháp thiết thực, trong đó có:

• Doanh nghiệp có thể tính chi phí đào tạo và đào tạo lại nhân lực vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.  
• Nhà nước sẽ có các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp đặt hàng đào tạo. Đồng thời thu hút các nhà kinh doanh tham gia nhiều hơn vào quá trình đào tạo nhân lực. 
• Các địa phương được khuyến khích sử dụng nguồn lực hợp pháp để hỗ trợ các chương trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực.
• Sẽ có chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho 10.000 giám đốc điều hành. Chương trình này cũng sẽ huy động các doanh nhân thành đạt tham gia chia sẻ kinh nghiệm, truyền cảm hứng và hỗ trợ hiệu quả cho đội ngũ doanh nhân.
• Giáo dục và đào tạo sẽ được đẩy mạnh để phát triển các kỹ năng sáng tạo, STEM, ngoại ngữ và kỹ năng số ở mọi cấp bậc. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn liền với sự phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

4.2 Miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số

Để khuyến khích khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Nghị quyết 68-NQ/TW đã đề ra hàng loạt chính sách ưu đãi về thuế hấp dẫn cho doanh nghiệp:

• Doanh nghiệp có thể tính 200% chi phí thực tế của các hoạt động R&D (Nghiên cứu và Phát triển) vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.
• Có các chính sách hỗ trợ chi phí đầu tư vào máy móc, đổi mới công nghệ, cũng như chi phí thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển kinh doanh bền vững. Hình thức hỗ trợ có thể thông qua cơ chế khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc tài trợ qua các quỹ.
• Doanh nghiệp được phép trích tối đa 20% thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để lập quỹ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển. Doanh nghiệp có thể sử dụng quỹ này để tự triển khai hoặc đặt hàng nghiên cứu phát triển theo cơ chế khoán sản phẩm.
• Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, các công ty quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo sẽ được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp ngay từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp thuế.
• Cá nhân và tổ chức được miễn thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập từ việc chuyển nhượng phần vốn góp hoặc quyền góp vốn vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
• Các chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm R&D (nghiên cứu sản phẩm), trung tâm đổi mới sáng tạo và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng sẽ được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân.

Nghị quyết 68 giúp giảm gánh nặng chi phí thông qua các ưu đãi về thuế và khuyến khích đầu tư mạnh mẽ hơn vào đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ.

Có thể thấy, Nghị quyết 68-NQ/TW mang đến nhiều ưu đãi cho các doanh nghiệp, hộ và cá nhân kinh doanh, giúp giảm gánh nặng chi phí. Để tận dụng hiệu quả những ưu đãi này, doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định mới, chuẩn bị hồ sơ và các điều kiện cần thiết theo hướng dẫn của cơ quan thuế. 

Đồng thời chỉnh chu hơn trong quá trình vận hành như đầu tư chất lượng sản phẩm tốt, marketing hiệu quả và các dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo. Trong đó không thể thiếu hành trình vận đơn đúng hẹn, hàng hóa nguyên vẹn. Và để làm được điều đó, hộ/cá nhân kinh doanh cần chọn đơn vị vận chuyển uy tín cùng cước phí hợp lý để tiết kiệm chi phí tối đa.